انواع رویه کفش
در اصطلاح فنی به رویه کفش؛ پستها گفته میشود. و به قسمتی از تولیدکننده کفش که به ساخت رویه مشغول میشوند؛ پستها سازی می گویند. رویه از لحاظ کاربرد؛ مهم و از لحاظ ارضای نیاز به مد و مدل مصرف کننده مهمترین قسمت کفش است. همان قسمتی که مجموعه دیگر قسمت ها را در کفش محکم نگه میدارد و همچنین وظیفه حفظ قسمت روی پا را بعهده دارد و از این نگاه مهم است که باکیفیت باشد. اهمیت یک کفش فقط به طرح و مدل آن نیست بلکه جنس رویه نیز بیش از آن مهم تر است.
مراحل تبدیل جنس به رویه کفش
یک رویه صرف نظر از اینکه چه جنسی باشد عموما ابتدا مثل سفره به کارخانه می اید. سفره جنس باز میشود و به بالای دستگاهی ساده و کوچک به نام کاربُر کشیده میشود. کابر یا دستگاه برش جنس، با کمک تیغه هایی برنده که به ان متصل شده اند شروع به برش روی ورقه جنس میکند. تیغه ها مثل شابلون کار میکنند و نقش هایی مشخص شده را از سفره جنس ایجاد میکنند. این شکل ها از کجا می ایند؟ اگر دقت کنید رویه کفش ها معمولا چندین تکه بهم دوخته شده هستند. شکل تیغه را طرح مدلی که میخواهند رویه کفش داشته باشد تعیین میکند. درواقع مدلساز بعد از طراحی رویه مدل، طرح را به قسمت آهنگری مخصوص (تیغه سازی ها) میدهند و تیغه سازها بر اساس طرح برای هر تکه از رویه کفش یک تیغه برنده میسازند.
حال ما تکه های متنوع از جنس رویه داریم. این تکه ها بصورت منظم به دست پستها سازان میرسد و آنها با چرخ های دوزندگی یا چسب و دستگاهای ساده و مرتبط انها را بهم متصل میکنند. اکنون رویه کفش اماده است!
رویه در زمان های نخستین از جنس پوست حیوانات بصورت تمام صفحه یا بصورت نوارهایی که از روی پا عبور میکنند ساخته میشد. با پیشرفت تکنولوژی های ساده رویه نیز اثر پذیرفته و اقسام های متنوعی به خود گرفتند. ما انواع مهم از جنس رویه را اینجا می اوریم.
و با این مقدمه پنج نوع پایه برای موادی که رویه کفش از آن ساخته میشود وجود دارد:
چرم
نخستین و طبیعی ترین دوست انسان از زمان پیدایش بشر پوست حیوانات بوده است. چرم طبیعی ترین نوع رویه در کفش است. چرم ببیشتر در کفش های رسمی یا مجلسی کاربرد دارد و به عنوان یک جنس لوکس شناخته شده است. چرم ضدآب است و بعضی انواع چرم مثل اشبالت کمتر ضداب است. وسیله نگه داری چرم معمولا واکس است که یک محصول شیمیایی است. میشود گفت بهترین نوع جنس رویه چرم است.
چرم حاصل از پوست حیوانات است. اکثر استفاده کفش چرم دوحیوان گاو و گوسفند(بزی) است. مثلا میگویند کفش چرم گاوی است. چرم بزی معمولا بعلت نازک بودن بعنوان جنس داخل کفش(آستری) استفاده میگردد. اخیرا شرکت های مثل ECCO کفش هایی با چرم یاک نیز ساخته اند. اما در این بین ساخت کفش از پوست حیوانات نادر مذموم است اما با همین حال بعضا عده ای برای ارضای سیری ناپذیر برخی مشتریان اقدام به ساخت کفش از پوست حیوانات نادر میکنند.
تبددیل پوست حیوان به چرم رویه کفش خود صنعتی به نام چرمسازی را باعث شده است. پوست حیوان بعد از جدا گشتن از بدن او درضدعفونی میشوند.در ایران ماده ای که با ان پوست را ضدعفونی میکنند معمولا ساخت آلمان است که کارایی قوی دارد. ئوست میکروب زدایی نشده غیرقابل استفاده است و این مرحله حیاتی است. “سالامبور” به پوست هائی که مو و یا پشم آنها زدوده شده و با اسید و نمک ضدعفونی شده باشند اطلاق میشود. برای نمونه وقتی پوست بز یا گوسفند را دباغی کنند و آن را پاک و تمیز از مو کنند، پوست به جا مانده را سالامبور میگویند. سالامبور سازی هم برای نگهداری دراز مدت پوست بکار می‌رود. همچنین طی مرحله ای پوست رنگ رزی میشود. در ایتالیا و ترکیه علاوه بر این مراحل پوست را با دستگاههای مجهز آنقدر پرداخت میدهند تا پوست شکل یک چرم حرفه ای بخود میگیرد. و همانطور که چرم در تبریز زبانزد ایرانیان است چرم ایتالیا هم زبانزد جهانیان است.
منافع چرم چیست؟
۱-چرم تنفس میکند! هوا میتواند از چرم عبور داشته باشد و این مانع بو دادن پا میشود.
۲-دوام حتی در شرایط استفاده سخت. میشود گفت خرید یک جفت کفش چرمی گران بهتر از خرید دو جفت کفش غیرچرمی ارزان است و حتی بیشتر.
۳-چرم ضداب است. کفش چرمی پای شما را خشک نگه میدارد و مانع نفوذ آب و آشغال به داخل کفش میشود. همچنین واکس زدن علاوه بر نگه داری کفش این تاثر را می افزاید.
۴-محافظت مضاعف. برخورد اتفاقی معمول در زندگی روزمره است. افتادن جسم سنگین روی کفش یا برخورد کفش با مانعی میتواند به پا اسیب وارد کند. کفش چرمی مقاوم است و مانع آسیب جدی به پا میشود. در کفش های با کاربری کاری این نقش مهم تر است.
۵- کفش چرمی در پا بهتر فیت میشود. شما کفش ساخته شده از جنس غیر چرم میپوشید و کفش پای شما را میزند. اما چرم بعلت انعطاف پذیر بودن قالب ئای شما را به خود میگیرد و شما از همان ابتدا احساس راحتی میکنید. این در حالی است که جنس های غیرچرمی در برابر انعطاف و تغییر شکل مقاومت میکند. بهرحال شکل پاها مختلف است و چرم این نکته را بهتر از غیر چرمی ارضا میکند.
۶-چرم راحت است. چرم در عین دوام و سختی بسیار راحت است.
۷-چرم به اسانی تمیز میشود. تمیز کردن چرم به نسبت سایر جنس ها راحت تر است.
۸-سبک. کفش چرمی شیک و باسبک و لوکس به نظر می اید در حالتی که غیرچرمی ها مثل پلاستیک به نظر می ایند.
۹-سازگار با محیط زیست. در ساخت چرم برخلاف جنس های مصنوعی از موادشیمیایی مضر برای محیط زیست استفاده نمیشود.
۱۰-بوی خوب.هیچ چیزی بوی چرم اصل را نمی دهد. مواد ساخته شده توسط بشر معمولاً با مواد شیمیایی مختلف ساخته می شوند که بوی متعفن از آنها ایجاد می کند. اگر پای شما عادت به بوییدن بعد از شیفت طولانی داشته باشد ، بوی کفش مصنوعی بدتر می شود. خوشبختانه ، بینی شما از پاهای شما فاصله زیادی دارد اما قدم زدن در اطراف شاید خوب نباشد زیرا می دانید پاهای شما بوی نامطبوع میدهد. از آنجا که چرم یک محصول طبیعی است ، رایحه ای طبیعی و با طراوت دارد. اگر قبلا هرگز بوی چرم اصل را بو نکردید، دفعه دیگر که در مغازه لباس فروشی هستید بوی آن را حس کنید – فقط مطمئن شوید که کسی در آن نزدیکی نباشد!
معایب چرم چیست؟
۱-چرم گران است
۲-چرم سنگین است
۳-چرم میتواند پا را خیلی گرم کند
۴-چرم پرداخت نشده میتواند آب را نفوذ بدهد.
۵-از انجا که چرم از پوست حیوانات ساخته میشود میتواد ایرادات جزیی داشته باشد.
نخ (منسوجات)
بطور خلاصه منسوجات به دونوع هستند:
1- بافته شده : شامل در هم بافتن مجموعه ای از نخ های بلند تر ( پود) با مجموعه ای از نخ های مقطعی (تار) می شود. این کار توسط دستگاهی تحت عنوان دستگاه بافندگی که انواع مختلفی دارد صورت می پذیرد. برخی هنوز هم بافندگی را با دست انجام می دهند ولی حجم گسترده ای از این کار توسط ماشین انجام می شود. کاموا بافی و قلابدوزی شامل در هم بافتن حلقه ای کاموا می شود که یا توسط میل کاموا و یا قلاب قلابدوزی در یک خط شکل می گیرند.
2- نبافته : منسوجاتی گفته میشه که از تار و پود تشکیل نشدند و به وسیله توده الیاف که به روش های مختلفی با هم درگیر شدند و در هم فرو رفتند تشکیل شدند .بارزترین مثال برای این منسوجات موکت و پارچه های نمدی هستند . منسوجات بی بافت به دسته ای از منسوجات گفته می شود که بافته (تاری- پودی نیستند) یا گره زده نمی شود به عنوان مثال نمد .
مواد تشکیل دهنده:
منسوجات را می توان از مواد گوناگون تهیه کرد. این مواد از ۴ منبع اصلی می آیند : حیوانات ( پشم و ابریشم) ، گیاهان ( پنبه ، کتان ، کنف ) ، مواد معدنی ( آزبست ، الیاف گلس ) و مصنوعی ( نایلون ، پلی استر و اکریلیک ). در گذشته تمام پارچه ها از الیاف طبیعی ساخته می شدند مانند گیاهان و حیوانات و مواد معدنی. در قرن ۲۰ این مواد را از نفت هم استخراج می کنند از قبیل نایلون . قابلیت قدرت و دوام پارچه ها با هم متفاوت است . از پارچه های ظریف تا پارچه های کلفت و کتان.
متداول ترین منسوجاتی که برای ساخت کفش استفاده می شود عبارتند از:
پنبه
پلی استر
پشم
نایلون
کفش های پارچه ای را می توان در ابریشم مصنوعی ، لیکا و پلی پروپیلن نیز یافت. یکی از مزیت های اصلی کفش های پارچه ای تطبیق پذیری آنها در سبک ها و طرح هاست. هر نوع منسوجات دارای خصوصیات فیزیکی خاص خود هستند که باید هنگام انتخاب کفش در نظر گرفته شوند ، مانند تغییرات تنفس ، مقامت و کنترل دما (یعنی گرما یا خنک بودن).
جنس مصنوعی
مواد مصنوعی با نامهای مختلفی نامیده میشوند: چرم PU یا به سادگی PU ، چرم مصنوعی یا مصنوعی. اما همه آنها در ساخت یک سطح دو لایه توسط انسان یکسان هستند: یک سطح خارجی چسبیده به یک لایه پشتی که از الیاف پلی استر تشکیل شده است. انواع جنسهای مصنوعی مورد استفاده در ساخت کفش در ساخت کفش های ورزشی نیز بکار میروند در عین حال مقرون به صرفه هستند. مانند مصنوعات نساجی ، مواد مصنوعی نیز در رنگ ها و بافت های متنوعی عرضه می شوند.
در نحوه ساخت سطح دولایه از جنس های مصنوعی عواملی وجود دارد: مانند اینکه پلی استر استفاده شده برای پشتی بافته شده است یا غیر بافته شده است ، یا چه روش چسبندگی استفاده می شود ، یک فرآیند خشک یا مرطوب ، کیفیت و دوام جنس مصنوعی حاصل را تعیین می کند. مواد مصنوعی با کیفیت پایین ممکن است سطح کاملا صاف نداشته باشند ، حتی ممکن است چین و چروک ایجاد شود.
مزیت کفش های ساخته شده از جنس های مصنوعی این است که برای مشتری ارزان و برای سازنده مقرون به صرفه است.
از جایی که دوام جنس های مصنوعی از منسوجات و چرم کمتر است کفش های ساخته شده از جنس مصنوعی سریع ازبین میروند و نیاز به تعویض پیدا میکنند.
لاستیک Rubber
از لاستیک نه تنها برای ساخت رویه بلکه برای ساخت زیره هم از ان استفاده میشود. برای مطالعه تخصصی مواد اولیه زیره کفش مقاله مربوطه را میتوانید مطالعه کنید. از لاستیک بیشتر برای ساخت کفش های ورزشی مخصوصا برای ورزش های دو یا تنیس استفاده میشود.
فوم
فوم پرکاربردترین جنس برای ساخت رویه کفش است. تمامی انواع فوم به دو نوع تقسیم میشوند: سلول باز و سلول بسته. تمامی انواع فوم همچنین از پلاستیک ساخته میشوند. در فوم سلول باز ، مواد نفوذپذیر هستند و به آب و هوا اجازه عبور می دهند. در فوم سلول بسته ، این سلولهای باز مهر و موم شده و از خروج گازهای داخل آنها جلوگیری می کنند.
فوم سلول باز که به آن کف KFF یا KF نیز می گویند ، از پلاستیک پلی اورتان ساخته شده است و تمایل دارد نرم تر از فوم سلول بسته باشد. فوم سلول باز را اغلب می توان در یقه ها و زبان کفش ها یافت. انواع مختلفی از فوم باز وجود دارد که بازترین آنها فوم شبکه ای است که اغلب برای ایجاد ویژگی های تهویه در کفش استفاده می شود.
فوم بسته سلول ماده متراکم تری است که معمولاً برای ساخت لایه های میانی کفش استفاده می شود. انواع فوم سلول بسته شامل پلی اورتان و پلی اتیلن ، فوم EVA ، نئوپرن و لاتکس است. هر نوع فوم سلول بسته ویژگی های خاص خود را دارد ، مانند ضد آب بودن یا خاصیت ارتجاعی.
دانستن مواد مختلفی که در کفش رایج است ، در انتخاب کفش مناسب و متناسب با نیازهای زمان بسیار کمک می کند. درک تغییرات در نوع ، ملاحظات مربوط به کیفیت و نگهداری و مزایا و معایب احتمالی هر نوع به شما اطمینان می دهد که هر جفت کفشی را که با افتخار خریداری می کنید ، بپوشید.
توجه: اگر شما تولیدکننده هستید و به دنبال رویه کفش میگردید، این کار قبلا از چین انجام میشد اما جدیدا تولیدکنندگان دم و دستگاههای مربوطه را از چین وارد کرده و خود در کارگاه و کارخانه اقدام به تولید رویه میکنند. افزایش قیمت دلار در این تغییر رویکرد اثرگذار بوده است. تولید با داشتن رویه کفش کار ساده تری است. چون از بار سنگین هزینه و درگیری با بیمه و مسائل کارگری میکاهد. یکی از دلایل رونق تولید کفش اسپرت جورابی با رویه بافتی همین کاهش از بار سنگین درگیری ها و مشغولی هاست. تولیدکننده بجای سروکله زدن، هزینه دستگاه میدهد و این دستگاه است که منظم بدون حاشیه برایش رویه میبافد. در مورد بافندگان رویه کفش هم مسئله ای که پیش امده بود این بود که در دوران و فصول رونق به سختی پاسخ تولیدکنندگان را میدادند و این بدلیل سیل تقاضا از یک طرف و محدودیت تعدادی کار دستگاه از طرف دیگر بود. اما بافندگان بعضا در طلب پرداخت نقدی بجای تنفس و چک، مورد سوال قرار گرفتند حتی بعضا گلایه هایی شنیده شد بدین معنی که: تا دیروز لباس زیر میدوختند الان رویه کفش درحالی که طلب پرداخت نقدی از سوی ایشان با این افزایش لول کاری متناسب نیست! در جواب شاید گفت خرید نقدی نخ میتواند عمده دلیل این نوع برخورد باشد. ( واردات رویه کفش، ساخت رویه کفش، رویه کفش آماده، دستگاه رویه کفش)
